Je handen zijn voortdurend in actie. Op het werk, tijdens het sporten, in de zorg of bij klussen en koken. Ze komen in contact met water, reinigingsmiddelen en allerlei materialen. Geen wonder dat de huid van de handen het zwaar te verduren krijgt.
Wanneer de huidbarrière verstoord raakt en ontstekingsreacties optreden, spreken we van chronisch handeczeem. Dit is meer dan een cosmetisch probleem. Het is een veelvoorkomende, langdurige huidaandoening met een aanzienlijke impact op de levenskwaliteit.
Hoe vaak komt chronisch handeczeem voor?
Chronisch handeczeem treft naar schatting ongeveer 2% tot 10% van de bevolking. In bepaalde beroepen loopt dit percentage op tot wel 40%. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de zorg, schoonmaak, bouw, horeca of kapperssector.
Vrouwen worden iets vaker getroffen dan mannen, voornamelijk door verschillen in blootstelling en huidgevoeligheid. Maar de aandoening kan bij iedereen voorkomen, ongeacht leeftijd of beroep.
Wat zijn de oorzaken?
De huid van de handen bevat van nature minder talgklieren dan andere delen van het lichaam. Dit maakt haar vatbaarder voor uitdroging. Bij handeczeem is er sprake van een ontregeling van de huidbarrière en een ontstekingsreactie van het immuunsysteem.
De meest voorkomende oorzaken zijn:
- Irritatief contacteczeem: door herhaald contact met water, zeep of oplosmiddelen.
- Allergisch contacteczeem: door overgevoeligheid voor stoffen zoals nikkel, parfum, latex of conserveermiddelen.
- Atopische aanleg: mensen met constitutioneel eczeem, astma of hooikoorts zijn gevoeliger.
- Omgevingsfactoren: koude, lage luchtvochtigheid en stress kunnen klachten verergeren.
Bij veel mensen spelen meerdere factoren tegelijk een rol. Daarom is het belangrijk om niet alleen te behandelen, maar ook te analyseren wat de uitlokkende factoren zijn.
Hoe herken je chronisch handeczeem?
De klachten variëren van mild tot ernstig. Typische symptomen zijn:
- Roodheid, schilfering en verdikking van de huid
- Kloofjes of barstjes die pijnlijk kunnen zijn
- Blaasjes of vochtige plekken bij acuut eczeem
- Jeuk, branderigheid of een trekkerig gevoel
Langdurige ontsteking kan leiden tot verdikte en ruwe huidzones, wat het herstel bemoeilijkt. Een correcte diagnose door arts of dermatoloog is daarom cruciaal. Er is sprake van chronisch handeczeem als de klachten langer dan 3 maanden aanhouden of minstens 2 keer per jaar terugkeren.
Wat kan je doen aan chronisch handeczeem?
De behandeling richt zich op herstel van de huidbarrière en onderdrukking van ontsteking.
1. Bescherm je huid
Beperk contact met water, zeep en irriterende stoffen. Gebruik beschermende handschoenen met katoenen voering bij contact met water of chemische stoffen.
2. Herstel de huidbarrière
Breng meerdere keren per dag een vette, parfumvrije handcrème of zalf aan. Deze producten herstellen het lipidenlaagje van de huid en verminderen vochtverlies.
3. Behandel ontsteking tijdig
Bij actieve ontsteking kunnen topische corticosteroïden worden voorgeschreven. Deze verminderen roodheid, zwelling en jeuk.
4. Achterhaal de oorzaak
Bij vermoeden van een allergische component is een test om contactallergenen op te sporen zeker nuttig. Zo kan je gericht vermijden wat de eczeemreactie veroorzaakt.
5. Bescherm jouw handen tegen koude
Koude droogt de huid nog sneller uit. Gebruik dus zeker handschoenen van zodra de temperaturen zakken.
Vraag advies bij ons in de apotheek
Chronisch handeczeem vraagt om een geïntegreerde aanpak tussen patiënt, arts en apotheker. Wij staan klaar om je te helpen met:
- Advies over barrièreherstellende producten en milde reinigers
- Uitleg over het juiste gebruik van voorgeschreven zalven
- Begeleiding bij het vermijden van irriterende of allergene stoffen
Heb je last van droge, pijnlijke of jeukende handen? Wacht niet tot de huid barst. Kom langs in onze apotheek voor persoonlijk advies.